Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử (thị xã Uông
Bí, Quảng Ninh) trải dài gần 20 km, từ chùa Bí Thượng (cạnh quốc lộ
18A) đến chùa Đồng nằm trên đỉnh Yên Sơn. Từ xưa cảnh núi rừng Yên Tử
đã nổi tiếng là nơi ngoạn mục, các triều đại phong kiến ở nước ta đều
liệt Yên Tử là danh sơn của đất nước.
Chùa trên núi Yên Tử
Tên
xa xưa của Yên Tử là Núi Voi, bởi dáng núi giống hình con voi quay đầu
ra biển. Trong sử sách, Yên Tử còn có tên là Bạch Vân Sơn, bởi quanh
năm đỉnh núi chìm trong mây trắng. Khu di tích này gắn liền với tên
tuổi vua Trần Nhân Tông (1258 - 1308), vị vua hai lần đánh thắng quân
Nguyên Mông, đã từ bỏ ngai vàng về tu hành ở chùa Yên Tử và sáng lập
Thiền phái Trúc Lâm. Suốt 1.000 năm tồn tại, Yên Tử đã nổi danh là đất
tổ của Phật giáo Việt Nam, trong đó có chứa đựng một di sản to lớn, đó
là tư tưởng triết học Phật giáo của người Việt do vua Trần Nhân Tông
sáng tạo.
Hệ thống chùa, am, tháp ở khu danh thắng Yên Tử được
xây dựng trải dài từ dốc Đỏ đến đỉnh Yên Sơn, mỗi địa danh (chùa Bí
Thượng, chùa Suối Tắm, chùa Lân, chùa Giải Oan, chùa Hoa Yên, chùa Một
Mái, chùa Bảo Sái, chùa Vân Tiêu, chùa Đồng...) cùng với những dòng
suối, con dốc kỳ thú đều có những vẻ đẹp huyền diệu của thiên nhiên gắn
liền với dấu tích lịch sử, truyền thuyết của người xưa tu hành tại đây.
Đến chùa Đồng, nằm trên đỉnh Yên Sơn, cao 1.068m so với mặt nước biển,
nơi cao nhất ở địa danh này, du khách sẽ cảm thấy mình trở nên rất nhỏ
bé; từ đó tâm linh, lòng người đều sẽ thấy nhẹ nhàng, thanh thản trong
cuộc sống trần tục.
Lượng khách du lịch tới tham quan khu di
tích - thắng cảnh Yên Tử ngày một nhiều, Nếu như năm 2004 có 404.700
khách du lịch tới đây thì năm 2005 con số này là 614.900, và 6 tháng
đầu năm đã đạt con số 470.000 (thống kê của Sở Du lịch Quảng Ninh). Để
giảm thiểu thời gian, hoặc đỡ hao tổn sức khỏe, du khách có thể đi hệ
thống cáp treo với chiều dài 1.200m, để sống trong khoảnh khắc bồng
bềnh trên màu xanh bạt ngàn của núi rừng. Để phát huy giá trị của cụm
di tích này, chính quyền tỉnh Quảng Ninh vừa nâng vốn đầu tư vào cụm di
tích - thắng cảnh núi Yên Tử từ 67 tỉ lên 110 tỉ đồng và đang lập dự án
mở rộng kéo dài quốc lộ 18 để có thể đưa du khách tới khu vực chùa Đồng
(di tích cao nhất, kết thúc chuyến hành hương Yên Tử) một cách thuận
tiện.