Hoàng tử A-xà-thế
Hoàng tử A-xà-thế bị Đề-bà Đạt-đa xúi dục, âm mưu sát hại
vua cha là Tần-bà-sa-la để chiếm ngôi. Nhưng công việc bị bại lộ,
A-xà-thế bị bắt quả tang, và người cha đầy lòng từ bi không nỡ trừng
phạt như lời tâu xin của quần thần mà nhường ngôi vua cho hoàng tử, vì
thấy con thèm muốn làm vua.
Để trả ơn, vị hoàng tử bất hiếu vừa lên ngôi liền hạ ngục cha và ra lệnh
bỏ đói cho chết dần. Chỉ một mình hoàng thái hậu được phép vào thăm.
Mỗi khi đi bà giấu đồ ăn trong túi áo đem cho chồng, A-xà-thế hay được
quở trách mẹ. Sau lại bà giấu trong đầu tóc, A-xà-thế cũng biết được.
Cùng đường hết cách, bà liền tắm rửa sạch sẽ rồi thoa vào người một thứ
đồ ăn làm bằng mật ong, đường và sữa. Vua gọt lấy món ăn này để nuôi
sống. Nhưng A-xà-thế cũng bắt được và cấm hẳn mẹ không cho vào thăm vua
cha nữa.
Lúc ấy vua Tần-bà-sa-la cam chịu đói, nhưng lòng vẫn không oán trách
con. Ngài đã đắc quả Tư-đà-hàm nên trong lòng vẫn thản nhiên, đi lên
xuống kinh hành, thọ hưởng phúc lạc tinh thần. Thấy cha vẫn vui tươi,
A-xà-thế nhất định giết cho khuất mắt, nên hạ lịnh cho một người thợ cạo
vào trong ngục, lấy dao bén gọt gót chân vua cha, xát dầu và muối vào
rồi hơ trên lửa nóng.
Khi người cha bất hạnh thấy người thợ cạo đến thì mừng thầm ngỡ rằng con
mình đã ăn năn hối cải, cho người đến cạo râu tóc để rước về. Trái với ý
nghĩ của ngài, anh thợ cạo đến chỉ để đem lại cho ngài cái chết vô cùng
thê thảm.
Cùng ngày ấy, vợ A-xà-thế hạ sanh một hoàng nam. Tin lành đến tai vua rồi sau đến tin vua Tần-bà-sa-la chết trong ngục.
Tin hoàng hậu hạ sanh hoàng nam được thông báo trước. Nỗi vui mừng của
A-xà-thế không sao kể xiết. Cả người nghe nhẹ nhàng vui sướng. Tình
thương của một người cha lần đầu tiên chớm nở trong lòng, mặn nồng sâu
sắc, thấm vào tận xương tủy. Đứa con đầu lòng là một nguồn yêu thương,
là cơ hội để cha mẹ thưởng thức một tình thương mới mẻ đậm đà, vô cùng
trong sạch. Cảm giác đầu tiên của người mới được đứa con đầu lòng dường
như đưa họ vào cảnh giới kỳ lạ, khiến họ có cảm tưởng rằng máu huyết
mình đã đổ giọt ra để nối tiếp mình.
Tức khắc A-xà-thế vội vã chạy đi tìm người mẹ yêu dấu và hỏi:
– Thưa mẫu hậu, khi con còn nhỏ phụ hoàng có thương con không?
– Tại sao con hỏi lạ lùng như vậy? Mẹ tưởng trên thế gian này không tìm
đâu ra một người cha lành như cha con. Để mẹ thuật lại cho con nghe. Lúc
mẹ còn mang con trong lòng, ngày nọ mẹ nghe thèm lạ lùng mọt món kỳ
quái. Mẹ thèm nút vài giọt máu trong bàn tay mặt của cha con. Mà nào mẹ
dám nói ra. Rồi càng ngày mẹ càng xanh xao, và sau cùng phải thú thật
với cha con. Khi nghe vậy, cha con vui vẻ lấy dao rạch tay cho mẹ nút
máu. Lúc ấy các nhà chiêm tinh trong triều tiên tri rằng con sẽ là kẻ
thù nghịch của cha con. Do đó mà tên con là A-xà-thế (Ajatasattu – có
nghĩa là kẻ thù chưa sanh). Mẹ có ý định giết con ngay trong lòng nhưng
cha con ngăn cản mẹ. Một hôm con có cái nhọt trên đầu ngón tay, nhức
nhối vô cùng, khóc suốt ngày đêm, không ai dỗ được. Cha con đang cùng bá
quan phân xử việc triều đình, nghe vậy cầm lòng không được, bế con
trong lòng và không ngần ngại ngậm ngón tay của con trong miệng nhẹ nhẹ
nút cho con đỡ đau. Gớm thay! Cái mụt nhọt bể, máu mủ tuôn ra trong
miệng. Cha con sợ lấy ra con sẽ đau nên nuốt luôn vào bụng cả mủ lẫn
máu. Phải, người cha hết lòng thương yêu con, vì tình phụ tử đậm đà, nhẹ
nhẹ nuốt hết vừa máu vừa mủ vào trong bụng.
Nghe đến đó bỗng vua A-xà-thế đứng phắt dậy, kêu lên như điên dại:
– Hãy đi mau, thả ra lập tức người cha yêu quý của trẫm.
Than ôi! Người cha yêu quý đã ra người thiên cổ.
Tin thứ nhì được trao tận tay vua A-xà-thế, vua xúc động rơi lụy dầm dề.
Bây giờ ông mới biết được rằng chỉ khi bắt đầu làm cha mới biết được
tình cha thương con như thế nào.
Vua Tần-bà-sa-la băng hà và tức khắc tái sinh vào cảnh trời Tứ đại Thiên Vương tên là Janavasabha.
Về sau vua A-xà-thế được gặp đức Phật, trở nên một thiện tín lỗi lạc và
tạo được nhiều công đức trong lần kết tập đầu tiên để ghi lại tam tạng
kinh điển.